برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات برای هر سازمان، سندی است كه معماری سازمان را در پرتو ملاحظات راهبردی مانند ماموریت، اهداف و اولویت‌های سازمان تعیین كرده و برنامه اجرایی لازم برای دستیابی به سیستم‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی را در سطح سازمان تعیین می‌كند. تغییر نگرش سازمان نسبت به نقش فناوری اطلاعات و جایگاه مدیریتی و حاکمیتی آن، نیاز به بهینهسازی و ساماندهی کلیه لایه‌های سازمان شامل کسب و کار، اطلاعات، سیستمهای اطلاعاتی، زیرساخت و فناوری جهت همسوسازی بخش کسب و کار با فناوری اطلاعات، جلوگیری از جزیره‌ای شدن سیستم‌ها و تولید اطلاعات زائد، ارتقا یا تولید نظامها و سیستمهای جدید و آماده كردن بستر فناوری اطلاعات در سازمان، تسهیل تعاملات درون‌سازمانی و برون‌سازمانی وكاهش هزینه‌های ناشی از در ارتباط نبودن بخشهای سازمان با ایجاد نگاه یکپارچه در تمامی لایه‌های سازمان سبب شده است سازمان در جهت برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات برای خود برآید.
در حال حاضر رویكرد غالب برای تدوین برنامه جامع راهبردی فناوری اطلاعات رویكرد معماری سازمانی یا معماری فناوری اطلاعات است.
در همین راستا شرکت ایران فاوا گسترش با برخورداری از نیروهای مجرب در تمامی حوزه‌های مرتبط با معماری سازمانی اعم از کسب و کار، اطلاعات و داده، سیستمهای اطلاعاتی و زیرساخت اطلاعاتی اقدام به انجام پروژه در این زمینه نموده است.
انجام برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات برای سازمان‌ها سبب دستیابی به نتایج ذیل می‌گردد:
- ایجاد توصیفی دقیق از وضعیت موجود سازمان با محوریت فناوری اطلاعات
- ارائه چشم‌اندازی روشن از وضعیت مطلوب سازمان با محوریت فناوری اطلاعات
- ارائه طرح انتقالی جهت حركت از وضع موجود به وضع مطلوب
- تسهیل تصمیم‌گیری‌ها
- فراهم شدن امكان تحلیل و ارزیابی سازمان
- امكان برنامه‌ریزی‌های مالی، انسانی، آموزشی، تجهیزات و غیره
- فراهم‌سازی ابزارهای لازم جهت مدیریت تغییر
- كنترل مناسب سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری اطلاعات
روند اجرای پروژه
شرکت ایران فاوا گسترش با بهره‌گیری از متخصصین خود در هریک از لایه‌های معماری سازمانی اعم از کسب‌وکار، اطلاعات و داده، سیستمهای اطلاعاتی و زیرساخت ارتباطی بهره برده و وضعیت موجود هریک از این لایه‌ها را در سازمان مذکور مورد بررسی و پایش قرار می دهد. سپس بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده از وضعیت موجود سازمان و با توجه به برنامه‌ریزی راهبردی که در حوزه فناوری اطلاعات برای سازمان به‌انجام می‌رساند، به‌طور اختصاصی عمل نموده و وضعیت مطلوب هریک از لایه‌های معماری سازمانی را به تصویر می‌کشد. برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات در واقع پلی میان وضع موجود و مطلوب بنا می‌کند که تنها با گذشتن از این پل می‌توان از صحت معماری مطلوب تدوین شده اطمینان حاصل نمود. در برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات برای هر سازمان مولفه‌های راهبردی مانند چشم‌انداز، ماموریت، اهداف و راهبردهای فناوری اطلاعات مشخص می‌شود. جهت تدوین این مولفه‌ها تحلیل‌هایی مانند تحلیل SWOT (قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها) مطالعات ترازیابی و تحلیل اسناد فرادستی صورت می‌پذیرد.
در راستای تحقق معماری مطلوب ترسیم شده نیز طرح‌ها و پروژه‌هایی تعریف می‌گردد تا شکاف میان وضعیت موجود و مطلوب سازمان را برطرف نماید. متخصصین شرکت ایران فاوا گسترش در تمامی فازهای انجام پروژه با ذینفعان طرح به ویژه سازمان کارفرما تعامل کاملی دارند تا یکپارچگی مورد نیاز جهت تدوین معماری سازمانی ایجاد گردد. همچنین این شرکت از متدولوژی‌ها و چارچوب‌های مناسب معماری سازمانی به فراخور نیاز سازمان جهت تدوین برنامه جامع راهبردی فناوری اطلاعات بهره می‌برد. برنامه جامع راهبردی فناوری اطلاعات در چهار فاز تدوین می‌گردد. این فازها عبارتند از:
- فاز اول: شناسایی و تحلیل وضعیت موجود
- فاز دوم: برنامه راهبردی فناوری اطلاعات
- فاز سوم: معماری وضعیت مطلوب
- فاز چهارم: برنامه عملیاتی و اجرایی
بررسی معماری کسب‌وکار سازمان
در این معماری کلیه مولفه‌های کسب و کاری سازمان اعم از ماموریت، اهداف، ساختار سازمانی، ارتباط با ذینفعان و فرآیندهای کسب‌وکاری مورد بررسی قرار می‌گیرد، مشکلات مربوط به هریک از این مولفه‌ها شناسایی شده و پیشنهاداتی جهت بهبود آنها با توجه چشم‌انداز، ماموریت، اهداف و راهبردهای فناوری اطلاعاتی که برای سازمان ترسیم می‌شود، ارائه می‌گردد. متخصصین معماری کسب‌وکار در تمامی مراحل شناخت، تحلیل و ارائه راهکار با سازمان مورد نظر در تعامل بوده و از شناخت شرح وظایف سازمان، مدل‌های مرجع و چارچوب متناسب سازمان استفاده می‌نماید. عموما فعالیت‌های ذیل در بررسی معماری کسب وکار سازمان صورت می‌پذیرد:
- شناخت ذینفعان خارجی، نحوه تعامل آنها با سازمان، تحلیل و طبقه‌بندی ذینفعان با توجه به میزان اهمیت آنها برای سازمان و ارائه پیشنهاداتی در راستای بهبود روابط
- شناسایی فرآیندهای وضعیت موجود سازمانی، تحلیل انطباق آنها با ماموریت، اهداف و وظایف سازمانی با استفاده از ماتریس‌های تحلیل شکاف
- ارائه پیشنهادات بهبود وضعیت مولفه‌های کسب‌وکاری با تعامل با سازمان، استفاده از تحلیل شکاف‌های صورت پذیرفته و استفاده از مدل‌های مرجع به‌عنوان الگو
- تعریف طرح‌ها و پروژه‌هایی در راستای تحقق وضعیت بهینه و مطلوب ترسیم شده
- تعامل با سایر متخصصین معماری اطلاعات و داده، سیستمهای اطلاعاتی و زیرساخت ارتباطی جهت برقراری یکپارچگی در معماری ترسیم شده
بررسی معماری اطلاعات و داده
در این معماری، اطلاعات و داده‌های کلان سازمان با توجه به جریانات کاری شناخته شده در معماری کسب‌وکار و همچنین ارتباط و تعاملی که میان سیستمهای اطلاعاتی در معماری سیستمهای اطلاعاتی وجود دارد مورد بررسی و استخراج قرار می‌گیرد و پیشنهاداتی جهت بهبود آنها با توجه چشم‌انداز، ماموریت، اهداف و راهبردهای فناوری اطلاعاتی که برای سازمان ترسیم می‌شود، ارائه می‌گردد. متخصصین معماری اطلاعات و داده در تمامی مراحل شناخت، تحلیل و ارائه راهکار با سازمان مورد نظر در تعامل بوده و از مدل‌های مرجع و چارچوب متناسب سازمان استفاده می‌نماید. عموما فعالیت‌های ذیل در بررسی معماری اطلاعات و داده سازمان صورت می‌پذیرد:
- شناسایی موجودیت‌های اطلاعاتی وضعیت موجود سازمان با توجه جریانات کاری سازمان
- تحلیل انطباق میان موجودیت‌های اطلاعاتی شناخته شده با فرآیندهای وضعیت موجود و مطلوب پیشنهادی
- ارائه پیشنهادات بهبود وضعیت معماری اطلاعات و داده با تعامل با سازمان، استفاده از تحلیل شکاف‌های صورت پذیرفته و استفاده از مدل‌های مرجع به‌عنوان الگو
- ترسیم ارتباطات میان موجودیت‌های اطلاعاتی و بررسی موجودیت‌ها از منظرهای مختلف
- تعریف طرح‌ها و پروژه‌هایی در راستای تحقق وضعیت بهینه و مطلوب ترسیم شده
- تعامل با سایر متخصصین معماری کسب وکار، سیستمهای اطلاعاتی و زیرساخت ارتباطی جهت برقراری یکپارچگی در معماری ترسیم شده
بررسی معماری سیستمهای اطلاعاتی
در این معماری، اطلاعات مرتبط با سیستمهای اطلاعاتی سازمان با توجه به شناسنامه‌های طراحی شده استخراج می‌گردند. اطلاعات سیستم‌ها بر اساس تکنولوژی توسعه، متدولوژی توسعه، قابلیت یکپارچگی، خصوصیات کیفی، دسترسی به مستندات فنی، رضایت‌مندی کاربران و قابلیت نگهداشت و توسعه مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند و مشکلات مربوط به آنها با توجه به هریک از منظرهای مطرح شده شناسایی می‌گردد.
در راستای بهبود وضعیت موجود معماری سیستمهای اطلاعاتی شناسایی شده، پیشنهاداتی جهت بهبود آنها با توجه چشم‌انداز، ماموریت، اهداف و راهبردهای فناوری اطلاعاتی که برای سازمان ترسیم می‌شود، ارائه می‌گردد. متخصصین معماری سیستمهای اطلاعات در تمامی مراحل شناخت، تحلیل و ارائه راهکار با سازمان مورد نظر در تعامل بوده و از مدل‌های مرجع و چارچوب متناسب سازمان استفاده می‌نماید. عموما فعالیت‌های ذیل در بررسی معماری سیستمهای اطلاعاتی سازمان صورت می‌پذیرد:
- شناسایی سیستمهای اطلاعاتی سازمان تحلیل و ترسیم توپولوژی و ارتباط میان سیستمهای اطلاعاتی موجود
- تحلیل انطباق میان سیستمهای اطلاعاتی وضعیت موجود با لایه‌های معماری پیشین با استفاده از ماتریس‌های تحلیل شکاف
- ارائه پیشنهادات بهبود وضعیت سیستمهای اطلاعاتی با تعامل با سازمان، استفاده از تحلیل شکاف‌های صورت پذیرفته و استفاده از مدل‌های مرجع به‌عنوان الگو
- ترسیم توپولوژی و ارتباطات میان سیستمهای اطلاعاتی در وضعیت مطلوب پیشنهادی
- تعریف طرح‌ها و پروژه‌هایی در راستای تحقق وضعیت بهینه و مطلوب ترسیم شده
- تعامل با سایر متخصصین معماری کسب وکار، اطلاعات و داده و زیرساخت ارتباطی جهت برقراری یکپارچگی در معماری ترسیم شده
بررسی معماری زیرساخت ارتباطی
در این معماری، اطلاعات مرتبط با شبکه‌های ارتباطی سازمان، امنیت اطلاعاتی موجود، مرکز داده و نحوه مدیریت و نگهداری زیرساخت ارتباطی استخراج و تحلیل می‌گردند و پیشنهاداتی نیز جهت بهبود آنها با توجه چشم‌انداز، ماموریت، اهداف و راهبردهای فناوری اطلاعاتی که برای سازمان ترسیم می‌شود، ارائه می‌گردد. متخصصین معماری زیرساخت ارتباطی در تمامی مراحل شناخت، تحلیل و ارائه راهکار با سازمان مورد نظر در تعامل بوده و از مدل‌های مرجع و چارچوب متناسب سازمان استفاده می‌نماید. عموما فعالیت‌های ذیل در بررسی معماری زیرساخت ارتباطی سازمان صورت می‌پذیرد:
- شناسایی و تحلیل شبکه گسترده، شبکه محلی، ایستگاه‌های کاری و سخت‌افزاری و سرویس‌های شبکه سازمان و بررسی چالش‌های آنها
- شناسایی و تحلیل زیرساخت امنیتی، طرح‌های امنیتی و چالش‌های پیش روی حوزه امنیت
- شناسایی و تحلیل زیرساخت فیزیکی مرکز داده و نحوه مدیریت و نگهداری زیرساخت ارتباطی و همچنین بررسی چالش‌های آنها
- ارائه پیشنهادات بهبود وضعیت زیرساخت ارتباطی با تعامل با سازمان، استفاده از تحلیل‌های صورت پذیرفته و استفاده از مدل‌های مرجع به‌عنوان الگو
- تعریف طرح‌ها و پروژه‌هایی در راستای تحقق وضعیت بهینه و مطلوب ترسیم شده
- تعامل با سایر متخصصین معماری کسب‌وکار، اطلاعات و داده و سیستمهای اطلاعاتی جهت برقراری یکپارچگی در معماری ترسیم شده